Goud voor Vangoud Advocaten tegen Goud Advocaten? Of: een verloren strijd om een handelsnaam?

Ook – of juist? – tussen advocaten gaat het wel eens mis. Ook daar komen aanvaringen voor op het gebied van de intellectuele eigendom. Ook daar wordt wel eens tegen elkaar geprocedeerd.

Vangoudadvocaten tegen Goud Advocaten

Zo kwam het advocatenkantoor (eenmanszaak) Goud Advocaten in conflict met een ander kantoor dat opereert onder de naam Vangoud Advocaten. De namen verwijzen beiden, zoals blijkt uit het vonnis in de zaak, naar het begrip ‘goud’ in de betekenis van ‘goud winnen’ bij een wedstrijd.

De feiten

Vangoud Advocaten is opgericht in 2011 en gevestigd in Arnhem en houdt zich bezig met juridische dienstverlening op het gebied van vastgoedrecht en de overheid. Het voert meerdere handelsnamen waaronder ook “Vangoud”. De kleuren van het logo van het kantoor zoals afgebeeld op de gevel zijn in goudkleur. De domeinnaam van het kantoor luidt www.vangoudadvocaten.nl . Het e-mailadres is info@vangoudadvocaten.nl.

Het andere kantoor, gevestigd in Gorinchem is weliswaar eerder dan Vangoud Advocaten opgericht (in 2010), maar sinds 2020 heeft de eigenaar de handelsnaam veranderd in “Goud Advocaten”. En dat natuurlijk met bijpassende domeinnaam (www.goudadvocaten.nl) en e-mailadres (info@goudadvocaten.nl. Goud Advocaten houdt zich bezig met dienstverlening op het gebied van het contractenrecht, familierecht en ondernemingsrecht. Ook het logo van dit kantoor is (deels) voorzien van gouden letters (de letter 0 en de letters van het woord ‘advocaten’. Over de betekenis van “goud” als “winnaar” kan geen misverstand bestaan. Wie zou de winnaar worden in deze strijd om het handelsnaamrecht.

De spelregels in het handelsnaamrecht

Allereerst, wat zijn de spelregels in het handelsnaamrecht?

De rechter (in het kort geding in deze zaak) legt het allemaal nog eens uit. Volgens artikel 5 van handelsnaamwet is het verboden een handelsnaam te voeren die voordat de onderneming onder die naam werd gedreven, reeds door een ander rechtmatig werd gevoerd, of die van diens handelsnaam slechts in geringe mate afwijkt. Daarbij moet er verwarring tussen die ondernemingen te duchten zijn als gevolg van de aard van beide onderneming (waar houden ze zich mee bezig) en de plaats waar zij gevestigd zijn.

Kortom, is er als gevolg van het gebruik van de handelsnaam Goud Advocaten sprake van mogelijke verwarring met de handelsnaam Vangoud Advocaten samenhangend met de aard van de werkzaamheden van beide advocatenkantoren en de plaats waar zij gevestigd zijn?

Onderscheidende naam

Een belangrijke vraag zowel in het handelsnaamrecht als in het merkenrecht is, of er een voorwaarde wordt gesteld aan de naam van een onderneming, of een dienst of product om beschermd te kunnen zijn. Ja, die is er. Een naam of merk moet een zekere onderscheidende werking hebben. Daarbij wordt er in de rechtspraak meestal van uitgegaan dat aan de onderscheidende kracht in zaken die over het handelsnaamrecht gaan, minder waarde wordt gehecht dan bij merkenrechtzaken. Met andere woorden een “zwakke” (handels)naam verdient eerder bescherming in het handelsnaamrecht dan een “zwakke” (merk)naam in het merkenrecht.

Oordeel van de rechter

Hoe gaat de rechter in de voorliggende zaak daarmee om? In de eerste plaats zegt hij dat de naam “Vangoud Advocaten” de indruk wekt dat het om een familienaam (van Goud) gaat. Omdat Vangoud aan elkaar is geschreven kan ik die indruk niet helemaal plaatsen zeker niet omdat op het eerste gezicht al duidelijk is dat met "Goud" geen familienaam wordt bedoeld, maar een kenmerk of eigenschap.

Verder vindt de rechter dat het woord “Goud” als gevolg van het voorafgaande “van” minder aandacht krijgt in de handelsnaam “Vangoud Advocaten” dan het woord ‘goud’ in de handelsnaam van Goud Advocaten. Je voelt aan beide genoemde punten al waar de rechter heen wil. Hij vindt de handelsnaam “Van Goudadvocaten” niet erg sterk.

Is de aanduiding "Goud" een gebruikelijk aanprijzende term voor advocatendiensten?

Dat oordeel wordt nog eens onderschreven doordat de rechter mét gedaagde van mening is dat de aanduiding ‘goud’ in het algemeen spraakgebruik en in de commerciële praktijk een gebruikelijk aanprijzende term is. Tal van voorbeelden en ook (internationale) rechtspraak (afkomstig uit het hier niet van toepassing zijnde merkenrecht!) worden aangevoerd om dat te ondersteunen. Ik begrijp die exercitie van de rechter niet. Immers, Vangoud Advocaten onderstreept dat zelf al op haar eigen website. Daarbij zou ik stellen dat de toepassing van de term ‘goud’ voor advocatendiensten mij helemaal niet zo gebruikelijk voorkomt als gesuggereerd wordt. Ik zou in elk geval denken dat de term ‘goud’ hier in handelsnaamrechtelijk opzicht voldoende onderscheidend is voor juridische dienstverlening. Ik kan het oordeel van deze rechter niet volgen, ook al niet omdat er in het handelsnaamrecht geen al te hoge eisen worden gesteld aan de onderscheidendheid van een handelsnaam.

Aard van de onderneming en 'vestigingsplaats'

Zoals gezegd spelen er nog twee andere voorwaarden die vervuld moeten worden om de kans op verwarring aan te kunnen nemen. Te weten de aard van de onderneming (de diensten die de kantoren aanbieden) en hun vestigingsplaats (Arnhem en Gorinchem). De rechter stelt vast dat de specialisaties van beide kantoren (enerzijds vastgoed en overheid en anderzijds contractenrecht, arbeidsrecht en familierecht) te weinig overlap hebben om bij te kunnen dragen aan dreigende verwarring. Ook hier kan ik het niet met deze rechter eens zijn. De specialisaties zoals ze genoemd worden verschillen inderdaad. De aard van beide ondernemingen in zijn algemeenheid is echter identiek, namelijk gericht op juridische dienstverlening, waarbij ik aanteken, dat de specialisaties naar mijn mening niet dusdanig verschillen dat verwarring niet mogelijk is. Bovendien is de vraag hoe en wanneer de kans op verwarring moet worden vastgesteld, alleen nu of ook in de (nabije) toekomst. Advocatenkantoren zijn vaak wisselend en flexibel in de samenstelling van hun dienstenaanbod, zodat een variatie en verandering daarin op korte termijn heel goed mogelijk is. Dat schept dus nu of in de toekomst een reële kans op verwarring.

Vestigingsplaats

Tenslotte is er nog het punt van de vestigingsplaats. De rechter zegt dat de afstand tussen de vestigingsplaats tussen beide kantoren ‘aanzienlijk’ is, waarbij kantoor Goud een voornamelijk lokale praktijk (in Gorinchem) "lijkt" te voeren en Vangoud Advocaten zich vanuit Arnhem (via internet) op klanten uit heel Nederland richt. Ook dat argument lijkt mij aanvechtbaar. Als Vangoud Advocaten zich op klanten uit heel Nederland richt, dan richt zij zich daarmee ook op klanten in de vestigingsplaats van Goud Advocaten. Bovendien waarom zouden potentiële klanten van Vangoud Advocaten die op internet naar juridische dienstverlening zoeken, niet bij Goud Advocaten kunnen uitkomen. Met haar domeinnaam beperkt Goud Advocaten zich niet tot haar feitelijke vestigingsplaats maar richt zij zich evenals Vangoud Advocaten tot heel Nederland, zodat het werkterrein van beide kantoren, met mogelijk enig accentverschil, gelijk is. Ook hier geldt, dat daarbij naar mijn mening niet moet worden uitgegaan van een momentopname nu, maar ook van een niet onwaarschijnlijk te achten verwachting voor de toekomst.

De rechter wijst de vordering van Vangoud Advocaten af. Ik denk dat het kantoor in Arnhem goede kaarten heeft om in hoger beroep tot een betere uitspraak te komen.