Max Verstappen vliegt uit de bocht

Even terughalen: Online supermarkt Picnic plaatste op haar facebookpagina een filmpje waarop een lookalike van Max Verstappen te zien was die langs een Jumbo-vrachtwagen loopt, om daarna plaats te nemen in een bezorgauto van Picnic. De bezorgauto stopt ergens, de alias van Max Verstappen levert wat boodschappen af en rijdt onder veel bekijks verder.

Portretrecht

Max Verstappen maakte daar op onder meer portretrechtelijke gronden bezwaar tegen. Ik verwachtte (zie mijn blog van enige maanden geleden), dat de kwestie vanwege het humoristische karakter niet zo’n vaart zou lopen. Zelfs de sponsor van Max Verstappen, Jumbo, kon er hartelijk om lachen. Het zou mij niet verbazen als het het management van Verstappen is geweest, dat hier toch een punt heeft willen maken. Het werd een zaak. Wat vond de rechter?

Lookalike

Er speelden – in het hoger beroep van het kort geding - vooral drie vragen: Is het gebruik van een lookalike een portret? Wat is de rol van het humoristische karakter van de commercial? En waaruit bestond het ‘commercieel belang’ van Max Verstappen? Dat een lookalike een portret kan zijn van de echte persoon wordt in de rechtspraak al langer aangenomen. Zo won Katja Schuurman een zaak tegen de Gouden Gids, waarop een lookalike van haar stond afgebeeld.

Parodie

Ik voorspelde al eerder – juist vanwege het parodiekarakter van de commercial – dat Verstappen het niet zou halen met zijn stelling, dat het gebruik van een lookalike hem direct in verband bracht met Picnic en dat de suggestie is gewekt dat hij daar toestemming voor gegeven heeft. De rechter bevestigt mijn voorgevoel. “Gelet op de feiten”, zegt hij, “is het geenszins duidelijk dat de makers van de commercial hebben beoogd, dat het publiek de acteur ook daadwerkelijk als Verstappen zelf zou identificeren”. “Het lijkt eerder de bedoeling”, zegt hij verder, “dat het publiek de commercial als parodie ziet en de acteur als een lookalike herkent, waardoor het zeer de vraag is of Verstappen een beroep op het portretrecht toekomt.”

Verzilverbare populariteit

Ook de aanwezigheid van schade trekt de rechter in twijfel. Verstappen was daarvoor uitgegaan van de gebruikelijke vergoeding (€ 350.000,-) bij deelname aan een commercial. Zijn verzilverbare populariteit dus. Maar Picnic zou vermoedelijk nooit gekozen hebben voor de werkelijke Max Verstappen, want dan zou het geen parodie meer zijn. Bovendien stond het Verstappen niet vrij om in zee te gaan met een concurrent van Jumbo. Dus van omzetderving kan geen sprake zijn, is de redenering.

Voorlopig oordeel

Het gaat nog maar om een voorlopig oordeel, dat vooral gegeven is om een door Verstappen beoogd conservatoir derdenbeslag af te wijzen, maar ik vind de argumenten van de rechter sterk genoeg om voor Picnic een goed resultaat te verwachten.