Cover-foto Volkskrant over beveiliging Schiphol onrechtmatig
In september 2016 werd de Volkskrant veroordeeld omdat het op de voorpagina een herkenbare foto had geplaatst van iemand terwijl hij - zittend in zijn auto - op Schiphol werd aangehouden door de Koninklijke Marechaussee. De man had een moslim uiterlijk en bij de foto stond een grote kop “Is Schiphol nog veilig?”. Ik besteedde daar destijds aandacht aan in een blog.
Portretrecht versus persvrijheid
Portretrechtelijk was de vraag of de man een ‘redelijk belang' had om zich tegen openbaarmaking van zijn portret te verzetten. Mediarechtelijk was het de vraag wat prevaleerde, het belang van de man in kwestie bij de bescherming van zijn privacy of de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting van de Volkskrant. De uitspraak van de (kort geding) rechter kwam er op neer, dat hij het belang van de afgebeelde man zwaarder liet wegen dan de vrijheid van meningsuiting van de Volkskrant. Ik gaf in mijn blog aan dat het mij niet zou verbazen als de Volkskrant van dit vonnis in hoger beroep zou gaan. En dat gebeurde ook. Hoe liep het af?
Etnisch profileren
De Volkskrant verweet de kort geding-rechter dat hij alleen naar de kop bij de foto had gekeken en die niet had betrokken bij de bredere context van het artikel op pagina 4 en 5 van dezelfde krant over de beveiliging van Schiphol. Het Gerechtshof is dat niet met de Volkskrant eens. De foto en de kop springen daarbij volgens haar het meest in het oog en worden door de lezers al eerste waargenomen. Het Hof vond ook, dat als het de bedoeling van de Volkskrant was geweest om duidelijk te maken dat er sprake was van ‘etnisch profileren’, daarmee doelend op het feit dat er bij deze controles vaak mensen met een moslim-achtig uiterlijk worden uitgepikt, zij dan ofwel de tekst bij de foto daarop had moeten aanpassen ofwel de man niet herkenbaar had moeten afbeelden.
Redelijk belang
De afgebeelde man had concluderend gelet op de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer een redelijk belang om zich daartegen te verzetten en dat belang woog, gelet op de middelen die de Volkkrant had om daarmee rekening te houden zwaarder dan haar belang bij de haar toekomende persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Die werd anders gezegd niet zodanig beknot, dat het belang van de geportretteerde daarvoor moest wijken.
Persvrijheid
Zal de Volkskrant ook van deze uitspraak weer in beroep gaan? Ondanks het principiële gehalte van deze kwestie, denk ik het niet. De Volkskrant heeft hier naar mijn mening niet een hele sterke zaak. Zij heeft een beetje op twee benen gehinkt door de beide aspecten die hier spelen - ‘het etnisch profileren’ en ‘de beveiliging van Schiphol’ - niet duidelijk van elkaar te onderscheiden. Maar een andere belangenafweging was zeker niet onmogelijk geweest.
