Een auteursrechtelijke tip voor samenwerkende auteurs

Het komt regelmatig voor, dat meerdere auteurs in samenwerking een creatief werk maken zoals een boek, een kunstwerk of een industrieel ontwerp. Hoe zit het dan met het auteursrecht daarop? Kunnen de makers hun rechten dan alleen gezamenlijk uitoefenen of kunnen ze - ieder voor zich - hun eigen gang gaan en zelfstandig - zonder toestemming van de ander(en) - exploitatiebeslissingen nemen?

Gemeenschappelijk auteursrecht

In beginsel hebben alle auteurs, aangenomen dat hun bijdrage een voldoende creatieve prestatie is, het auteursrecht daarop. Als het resultaat van hun scheppende arbeid een totaalwerk oplevert waaraan niet is te onderscheiden wat van wie is, dan is er sprake van een gemeenschappelijk auteursrecht, dat door de betrokken auteurs alleen gezamenlijk kan worden uitgeoefend.

Tower Living tegen DKW

Die regel is nog eens vastgesteld in een recente zaak tussen een groothandel in meubelproducten Tower Living tegen een Indonesische vennootschap die meubels verhandelt, DKW. Tower Living en DKW hebben gezamenlijk de zogenaamde ‘Daan-collectie’ ontwikkeld en zijn overeengekomen dat zij samen auteursrechthebbende zijn op de collectie.

Beheer van gemeenschappelijke rechten

Wat vervolgens speelt, is dat DKW als mede-auteursrechthebbende de meubels in Europa in het verkeer brengt. Had DKW daarvoor de toestemming van Tower Living nodig? De rechter overweegt in zijn vonnis (Rechtbank Den Haag 21 februari 2017)), dat het antwoord op die vraag wordt gegeven in artikel 3:170 (2) van het Burgerlijk Wetboek. Dat artikel zegt, dat “het beheer van gemeenschappelijke rechten bij het ontbreken van een specifieke wettelijke regeling of overeenkomst uitsluitend door de deelgenoten tezamen geschiedt”.

Economische verbondenheid

Omdat beide partijen een economische verbondenheid hadden, mochten derden er weliswaar van uitgaan dat DKW voor zijn handeling de toestemming van Tower Living had, met het gevolg, dat de goederen rechtmatig in de Europese Economische Eenheid in het verkeer waren gebracht, maar de hoofdregel is en blijft, dat mede-auteurs onderling elkaars toestemming nodig hebben voor de exploitatie van hun gemeenschappelijke werk.

Tip

Auteurs die in samenwerking een product tot stand brengen doen er daarom verstandig aan vooraf met elkaar duidelijke afspraken te maken over de wijze waarop zij hun werk (en de daarop rustende auteursrechten) exploiteren. Zo is er de optie om de rechten in een gezamenlijk op te richten rechtspersoon onder te brengen. Dat komt een ongestoorde exploitatie van het werk ten goede en voorkomt problemen.