Beeldcitaat een vrijbrief?

Het gebruik van foto’ s als citaat blijft altijd een heikel punt. Wanneer mag je nu wel vrij citeren en waar niet. Waar ligt de grens? Al weer enige tijd geleden speelde een zaak, waarbij een foto werd geplaats op de website www.ihvbreda.nl (Ik Hou Van Breda), die tot doel had om via internet en de sociale media te berichten over activiteiten in Breda. Op die site stond ook een nieuwspagina met een (geautomatiseerd) nieuwsoverzicht. Een foto uit een origineel nieuwsbericht verscheen automatisch (als miniatuur) in het nieuwsoverzicht van de website. Een hyperlink bij de miniatuur verwees naar het originele nieuwsbericht inclusief de daarbij behorende foto. Naamsvermelding ontbrak. Was hier sprake van toelaatbaar citeren?

Citaat als uitzondering op de hoofdregel

Er zijn verschillende citeer-uitzonderingen in de Auteurswet. Een ervan heeft betrekking op het aanhalen (citeren) van werken in de context van een aankondiging, beoordeling of wetenschappelijke verhandeling (of iets dergelijks), maar er bestaat ook een uitzondering speciaal voor de pers. In het onderhavige geval was daar sprake van. Iemand mag een bericht of een artikel (en ook een foto) van een ander over een actueel onderwerp overnemen uit een bestaand medium en gebruiken in een ander medium.

Voorwaarden

De tekst van de wet is uitgebreider dan hier beschreven, maar in wezen komt het daarop neer. Er moet wel aan bepaalde voorwaarden worden voldaan, zoals bronvermelding en naamsvermelding. En ook over deze beide punten deed de rechter interessante uitspraken. De fotograaf stelde, dat de bron van de originele foto niet was vermeld en dat ook zijn naam niet was vermeld.

Hyperlink naar bron

Volgens de rechter had de houder van de website echter wel degelijk voldaan aan zijn verplichting tot bronvermelding, namelijk door bij de miniatuurfoto een hyperlink te plaatsen, die verwees naar het oorspronkelijke nieuwsbericht.

Naamsvermelding

De afwezigheid van naamsvermelding was volgens de uitspraak van de rechter te rechtvaardigen. Omdat de naam van de fotograaf in de bron ontbrak was het voor de houder van de website redelijkerwijs niet mogelijk om die bij zijn beeldcitaat te noemen. Bij gebreke van de identiteit van de fotograaf - ontbreekt ook zijn naam bij de foto hierboven. Een geruststelling voor degene die citeert en voor de fotograaf een goede tip, dat hij erop moet letten, dat zijn naam in de bron vermeld wordt.