Auteursrecht op tweets
“Miljoenen geboden voor allereerste tweet” stond in de Volkskrant van vandaag. Ik las het artikel met meer dan gewone nieuwsgierigheid, met name voor de vraag wie er ongeclausuleerd 2,5 miljoen dollar over heeft voor een tweet. Hoe zit het in dit verband met het auteursrecht op tweets in het algemeen en deze in het bijzonder, vroeg ik mij af. Het ging in dit geval natuurlijk om een hele ‘bijzondere’ tweet, namelijk de eerste in de historie van Twitter en ook nog eens afkomstig van Jack Dorsey, de medeoprichter van Twitter. Maar toch.
De tekst van de tweet luidt “Just setting up my twttr”. Bijzondere tweet, omdat het de eerste is, maar ook een bijzondere als we de spelregels van het auteursrecht volgen? Er blijkt een levendige veilinghandel te bestaan in tweets alsof het kunstwerken zijn. Die vergelijking is zo gek nog niet als je je realiseert dat een tweet weliswaar slechts bestaat uit een digitale code van enen en nullen, maar door middel van een speciale technologie (NTF = non fungible token) uniek wordt gemaakt. Een tweet wordt daarmee voorzien van een (digitale) verklaring van echtheid. De digitale code krijgt daarmee, zou je kunnen zeggen, de status van een door de maker ondertekend en geauthentiseerd werk.
In het Vk-artikel wordt de vergelijking gemaakt met digitaal tot stand gekomen kunstwerken, memes, muziekbestanden en videoclips die eveneens met behulp van de NTF-technologie worden verhandeld. Als het werk maar een code heeft. Zo wordt het voorbeeld gegeven van het kunstwerk “Everydays: the First 5000 Days van de kunstenaar Mike Winkelmann”, bestaande uit 5000 afzonderlijke beelden. Het kunstwerk is momenteel onder de hamer bij Christies en de teller staat op 3,7 miljoen dollar.
Het Vk-artikel staat niet stil bij de vraag van het auteursrecht. Als er straks een koper is van de tweet van Jack Dorsey, waarbij we er gemakshalve van uit gaan dat Dorsey daar auteursrecht op heeft, zoals Winkelmann op zijn digitale kunstwerk, wat heeft die koper dan eigenlijk gekocht? Het antwoord is “niet meer dan de materiële eigendom van de enen en nullen”. Hij zou de tweet bij voorbeeld niet zomaar kunnen gebruiken voor een reclameslogan of kunnen deponeren als merk voor bepaalde waren of diensten of daar tegen betaling van een flinke vergoeding toestemming voor kunnen geven aan derden. De enige commerciële waarde zou liggen in een eventuele latere doorverkoop voor een hogere prijs.
Maar rúst er op de tweet van Dorsey wel auteursrecht? Is, met andere woorden, de tekst bijzonder genoeg om te voldoen aan de eis van ‘oorspronkelijkheid’ zoals de Auteurswet die stelt?
De tweet “Just setting up my twttr” is zoals gezegd natuurlijk heel bijzonder als je weet dat het de eerste in de geschiedenis van Twitter is, maar afgaand op de tekst zou je kunnen zeggen dat deze niet meer is dan een simpele mededeling waarmee wordt beschreven wat de twitteraar aan het doen is, namelijk het opstellen van een tweet. Wat het misschien nog bijzonder maakt is de op het moment van tot stand komen van de tweet oorspronkelijke spelling van het woord ‘twttr’. Maar ik zou er als koper niet op gokken dat het op dit punt misgaat en bij de koop van de tweet met de maker (of rechthebbende) overeenkomen, dat het auteursrecht in de koopprijs is inbegrepen.
