Fotoregistratiesysteem Kodak, een uitkomst voor fotografen?

Kodak heeft aangekondigd een fotoregistratiesysteem te gaan opzetten op basis van de blockchaintechnologie, de technologie die bekend is van de bitcoin, maar ook op vele andere terreinen kan worden gebruikt. Bij blockchain worden data niet meer beheerd door bepaalde organisaties waaraan deze beschikbaar worden gesteld, maar is er sprake van een open peer-to-peer netwerk waarin alle deelnemers van het netwerk samen het eigendom gelijk verdelen.

Blockchain als exploitatiemogelijkheid

Met het systeem van Kodak zouden fotografen zo hun eigen beelden kunnen beheren en ook hun eigen rechten kunnen uitoefenen en bewaken. Dat klinkt goed. Het systeem biedt misschien een extra exploitatiemogelijkheid, die profijtelijk kan zijn voor fotografen. Zij kunnen daarmee hun eigen beelden verspreiden en gebruiksrechten incasseren en zijn niet meer afhankelijk van beeldbanken en incasso- en auteursrechtorganisaties.

Schadevergoeding in bitcoins

Met het systeem kunnen fotografen volgens Kodak niet alleen hun eigen rechten beheren, maar ook bewaken. Het gebruik van een foto online zal onmiddellijk vanuit het systeem aan de fotograaf gemeld worden, die vervolgens in actie kan komen om de inbreuk om te zetten in de betaling van een vergoeding, in bitcoins natuurlijk, die Kodak - heel slim - maar meteen omdoopt tot haar eigen ‘Kodak Coin’.

Nuancering

Een kanttekening bij dit rooskleurige verhaal is wel op zijn plaats. Net zoals beeldbanken soms maar lukraak het gebruik van beelden als auteursrechtinbreuk bestempelen en gebruikers achtervolgt, zo zal ook dit blockchain systeem nooit een sluitend middel zijn om het auteursrecht goed te reguleren. Gebruik van beelden (en andere auteursrechtelijk beschermde werken) zonder toestemming van de maker is lang niet altijd verboden.

Auteursrechtelijke uitzonderingen

Het auteursrecht kent - onder bepaalde voorwaarden - veel uitzonderingen zoals bij het gebruik voor wetenschappelijke of educatieve doeleinden. Ook gebruik door de pers en ten behoeve van een parodie kunnen een uitzondering vormen op het toestemmingsvereiste. Het auteursrecht is en blijft een middel bij het zoeken naar een balans tussen het individuele belang van de auteur en het algemene maatschappelijke belang, waarbij wij allemaal gebaat zijn. Ook blockchain brengt daar geen verandering in.